. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin Tasavvufî Eğitimi

YAZAR:FATMA ÜRESİN

 Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin vaaz kayıtlarında kendisiyle ilgili bahsettiği hususlardan hareketle küçük yaşlardan beri peygamber ahlâkıyla hemhâl olduğu ve tasavvufî neşvenin içinde yetiştiği anlaşılmaktadır. 27 İlk manevi terbiyesini Hacı Hasan Efendi’den almış, Akhisarlı Mustafa Tığlı Efendi, Hamamcı Gâlip Dede, Şekerci Refik Efendi gibi birçok ilim ve irfan ehliyle de görüşme imkânı bulmuştur. 28 Tasavvufî eğitime kaç yaşında başladığı ile ilgili bilgilere dair en isâbetli vesika yine kendi notları arasında 26 Şubat 1922 yılına düştüğü kayıttır. Burada “el-fakîr hâdimu’r-Rifâî” diye beyân edilen yazıdan ve im zadan hareketle henüz on yedi yaşlarındayken Rifâiyye müntesiplerinin arasına dâhil olduğu, dolayısıyla çok erken bir tarihte tasavvufî hayatın içinde yer aldığı anlaşılmaktadır.

 Şekil 7. 26 Şubat 1922 tarihli not29

 Ahmed Baba’nın Entekkeliler’in müdavimi Tığlı Baba30 ile bir karşı laşmalarına (1962 yıllarında) şahit olan kızı Ayşe Münevver Hanım şöyle anlatır: “Dokuz yaşlarımdaydım. Bir gün rüyamda nur yüzlü yuvarlak çehreli, iri bal rengi, kara gözlü bir ihtiyar gördüm. Uyandım ve bir süre sonra kapı çaldı. Kapıyı açtı ğımda rüyadaki adamı karşımda gördüm ve irkildim. Yanında da kısa boylu çarşaflı bir hanım vardı. Adam heybetli ama mütebessim bir zât idi. ‘Baban evde mi?’ diye sorunca ‘sen, rüyadaki dede!’ dedim ve onu içeri girsin diye kolundan çekiştirmeye başladım. Babam ve annem onları görünce büyük bir sevinçle karşılayıp son derece hürmet ve muhabbet gösterdiler. Tığlı Baba Entekkeliler’in müdâvimlerindendi ve babam imkân buldukça beni de Manisa’ya götürürdü. Hatta Ali Feyzi Efendi’nin kızı Atike ile de orada tanışmış ve arkadaşlık yapmıştım”.31 Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin Kādirî ve Uşşâkī büyüklerinden de feyz aldığı hatta onlardan da icâzetli olduğu nakledilmektedir. Fakat irşa dını Rifâiyye-Ma’rifiyye tarîki üzere gerçekleştirmiştir. İcâzetnâmede şeyhi Ali Feyzi Efendi’nin not düştüğü tarihten hareketle Ahmed Kâzım Eymür Efendi’ye 9 Rebiu’l-âhir 1389/25 Haziran 1969’te icâzet verildiğini tahmin edebiliriz.

Şekil 8. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin verdiği icâzetnâmenin yer aldığı gümüş mahfaza32

Şekil 9. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’ye ait icâzetnâmenin baş ve son tarafları33

 Ahmed Kâzım Eymür Efendi, Hüseyin Enes Yeşil ile babaannesinin intisâbı vesilesiyle Kadifekale’de tanışmışlardır. O sıralarda henüz 9-10 yaş larında olan Hüseyin Enes Efendi, Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin manevi iltifatlarına mazhar olmuştur. Hüseyin Efendi bu ilk karşılaşma ile ilgi li hatırasını anlatırken hocasının ona “Benim evladım olur musun? Sana bisiklet alırım” dediği anı hiç unutamadığını ifade etmektedir. Ev ahâlisi olarak bulundukları bu sohbetin içeriğine dair konuşmaları hatırlamaktan çok Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin kendisine çok heybetli göründüğünü ve kendisinde uyandırdığı büyük tesirin sonraki süreçte de devam ettiğini dile getirmiştir. 34

 Hüseyin Enes Efendi’ye henüz 15 yaşlarındayken Kadifekale’deki iki katlı olan hânelerinin alt katında yapılmak üzere zikir meclisi akdetme yet kisini vermiştir. Açılışın Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin iştirakiyle gerçek leştiği bu dergâhta zikirler cumartesi geceleri ihyâ edilirdi. Ahmed Kâzım Eymür Efendi, Kadifekale dergâhının açılışına Manisa’daki şeyhi Ali Feyzi Efendi’yi de davet etmiştir. Fakat Ali Feyzi Efendi ani rahatsızlığı sebebiyle bu davete icâbet edememiştir. Şeyhi Ali Feyzi Efendi’yi ziyaret etmek için sık sık Manisa’ya uğrayan Ahmed Kâzım Eymür Efendi, o zamanlar küçük yaşta olan talebesi Hüseyin Enes Efendi’yi de yanında götürmüştür. 36

 Şekil 11. Hüseyin Enes Efendi’nin açtığı Kadifekale (sol) ve Yeşilyurt Dergâhları37

 Şekil 12. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin halefi Hüseyin Enes Efendi’ye verdiği intisap belgesi38 

 

 Ahmed Kâzım Eymür Efendi, hastalığının iyice ızdırap verdiği sü reçlerde büyük bir şükür ve sabır örneği sergilemekle beraber tekkedeki zikirlerin devam etmesini de sağlamıştır. Manevi eğitimine hususi olarak ihtimam gösterdiği, o sıralarda henüz 17 yaşlarında olan dervişi Hüseyin Efendi’yi tekkedeki zikri icrâ etmesi için tayin etmiştir. Zikir halkasının tertip edilmesinde Hüseyin Efendi’yi vazifelendirmesi ilk değildir. Daha

 sağlığındayken de zikri başlattığında yanına Hüseyin Efendi’yi alır ve bazen de zikri tamamen ona devrederdi. Dervişânın içinde onun yetişmesine yö nelik özel bir gayret gösterdiği herkesçe biliniyordu. Hayatta iken görülen manevi işaretler de kendisinden sonra onun postnişin olacağının habercisi olarak yorumlanmıştır. 39

 

-------------------

26 Listelenen eserlerin yazıldığı bu evraklara, H. Enes Yeşil’in arşivi vesilesiyle ulaşılmıştır. 27 Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin hac kafilesi görevlisi olarak yaptığı vaazlar ve İzmir’in çeşitli ca milerinde icrâ ettiği sohbet kayıtları H. Enes Yeşil’in özel arşivinde muhafaza edilmiştir. 28 Öztürk, Gül Kokulu Hayatlar 2, 12

29 Bu vesikaya Hüseyin Enes Yeşil arşivinden ulaşılmıştır. 30 Burhan yaptığından ötürü “Tığlı” lakabıyla tanınmış olabilir. Ayrıca Tığlı Baba’nın İkiçeşmelik’te de burhan yaptırdığı bilinmektedir 31 Ayşe Münevver Kıdak, “Ahmed Kâzım Eymür Efendi”

32 Hocası Ahmed Kâzım Eymür’ün teslim ettiği bu emanetler Hüseyin Enes Yeşil’de muhafaza edil mektedir. 33 Ali Feyzî Efendi’den Ahmed Kâzım Eymür Efendi’ye verilen bu icâzetnâme halefi Hüseyin Enes Efendi’ye intikal ederek günümüze kadar gelmiştir. Zira kendisi henüz hayattayken Hüseyin Enes Efendi’ye bu icazetnâmeyi teslim ederek kendisinden sonra bu irşâdı yürütmesini istemiştir. Bu nedenle resimde de görüldüğü üzere icazetnâmede Ali Feyzi Efendi ve Ahmed Kâzım Eymür Efen di’nin imzaları dışında Hüseyin Enes Efendi’nin de ismi ve imzası yer almaktadır

 34 Öztürk, Gül Kokulu Hayatlar 2, 26-27. 35 Öztürk, Gül Kokulu Hayatlar 2, 46. 36 Hüseyin Enes Yeşil, “Ahmed Kâzım Eymür Efendi” (Görüşmeci: Fatma Üresin, görüşme not alına rak kaydedilmiştir, 13 Kasım 2022).

37 Kadifekale Dergâhı, bölgedeki geniş çaplı kentsel dönüşüm faaliyetleri sebebiyle günümüzde ayak ta değildir. Yeşilyurt Dergâhı ise 2012 yılından itibaren aktiftir. 38 Bu intisap belgesine Hüseyin Enes Yeşil’in özel arşivinden ulaşılmıştır. Söz konusu intisap kâğıdı 8 Haziran 1975 tarihli olup Şeyh Ahmed Kâzım Efendi’nin imzasını hâvidir

 

. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin Tahsil Hayatı

Dönemin siyâsi konjoktürü, seferberlik ile yoksulluğun getirdiği ge çim derdi sıkıntısı ve tedrisat imkanlarının kısıtlı olması, Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin tahsil hayatının önünde büyük bir engel teşkil etmiştir. Bu sebeple okuma-yazmayı Gaziemir’de dört yıl süren askerlik döneminde öğrenebilmiştir.

Devamı...
Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin Hayatı

A hmed Kâzım Eymür Efendi, 1323/1905 yılında Selânik’te doğmuştur. Ailesi Resûlullah (sav)’in neslinden olup buna dair bir vesika Ahmed

Devamı...
. Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin Tasavvufî Eğitimi

Ahmed Kâzım Eymür Efendi’nin vaaz kayıtlarında kendisiyle ilgili bahsettiği hususlardan hareketle küçük yaşlardan beri peygamber ahlâkıyla hemhâl olduğu ve tasavvufî neşvenin içinde yetiştiği anlaşılmaktadır. 27 İlk manevi terbiyesini Hacı Hasan Efendi’den almış, Akhisarlı Mustafa Tığlı Efendi, Hamamcı Gâlip Dede, Şekerci Refik Efendi gibi birçok ilim ve irfan ehliyle de görüşme imkânı bulmuştur. 28

Devamı...